Een krachtig pleidooi voor een goede nachtrust
Waarom slapen mensen? “Slaap is bijzonder belangrijk, zelfs net zo belangrijk als eten en drinken” zegt professor Johan Verbraecken (UAntwerpen) in een college voor de Universiteit van Vlaanderen.
Iedereen slaapt en de meeste mensen zelfs zo’n 8 uur per dag. Dat is een derde van ons leven! Daarnaast dromen we ongeveer 25% van die tijd. We brengen dus één twaalfde van ons leven dromend door. Als je 80 jaar oud bent heb je in totaal bijna zeven jaar gedroomd. Daarom moet dromen wel een bijzondere activiteit zijn. Een droom duurt gemiddeld tussen de 10 en 35 minuten en komt gemiddeld 3 tot 6 keer per nacht voor. Deze droomperiodes (REM-slaap) worden gedurende de nacht steeds langer. De lengte van de REM-periode is gemiddeld 9 minuten tot 28 minuten.
Het bizarre belang van slaap
Als wij systematisch bijvoorbeeld 1 uur te weinig slapen creëert dit een tekort aan REM-slaap. Dit heeft zelfs al ernstige gevolgen voor de gezondheid. Maar ook voor ons algemene welzijn en functioneren. De functie van de slaap is ervoor om zowel voor fysiek en psychisch herstel te zorgen. Hoe goed of slecht we slapen word reeds in ons eigen genetisch materiaal vastgelegd. Dit bepaald ons slaappatroon, eetgedrag, bloeddruk, lichaamstemperatuur, onze alertheid, hormonale activiteit, stofwisseling, psychische en neurologische aandoeningen, ontsteking tot zelfs kanker. Eigenlijk ligt ons eigen bioritme dus al vast, en leidt het veranderen van onze biologische klok tot narigheid. Het blijkt dat meer dan 700 genen volledig anders gaan werken als we slaap te kort komen. Deze verstoringen worden nog eens verergert als we op andere tijden gaan slapen.
Effect op onze uitstraling en expressie
Vandaag de dag weten we dat slapen een enorm complexe toestand is die zorgt voor algemeen herstel. Dhr. J. Axelsson van het Karolinska Institute in Stockholm heeft aangetoond dat een slaaptekort ook van invloed is op onze uitstraling en expressie. Dit heeft hij aangetoond door personen slecht te laten slapen en andere personen goed te laten slapen. De mensen die slecht geslapen hadden zagen er minder mooi, en meer vermoeid uit dan personen die goed geslapen hadden. De benaming ‘sleeping beauty’ komt dus niet zomaar uit de lucht vallen. Het merendeel van het herstel vindt namelijk plaats tijdens de REM-slaap. Als men REM-slaaptekort heeft creëert dit prikkelbaarheid, concentratieproblemen, angsten, spanning en allerlei persoonlijkheidsproblemen. Daarnaast wordt de geheugenfunctie volledig gestuurd door de REM-slaap.
De werkelijke gevolgen van slecht slapen
Als iemand te kort of erg onrustig slaapt, dan creëert dit direct problemen op fysiek én psychisch vlak.
Slaap kan pas als excellent gekwalificeerd worden als de energiewinst groot genoeg is om het verlies aan energie van de dag te kunnen compenseren. Slechte nachtrust of chronisch te weinig slapen, wordt nu geassocieerd met een verhoogd risico op meerdere medische aandoeningen zoals diabetes, verhoogde kans op overlijden, een toename aan allerlei klachten zoals hoofdpijn, maag- en darmklachten, hart- en vaatziekte, chronische ontsteking, verhoogde glucose-waarden, verminderde groeihormonen, een verstoorde afweer, een verhoogd hongerhormoon (ghreline), afgenomen verzadigingshormoon (leptine) en daaraan gekoppeld een verhoogde eetlust en meer kans op obesitas.
Slaapkwaliteit bepaald nog meer
Ook bepaald de slaapkwaliteit het seksueel functioneren. Een slechte nachtrust heeft invloed op de algemene appreciatie van iemands seksleven. Het kan makkelijk de frequentie van orgasmes en erecties verstoren en zodoende het libido negatief beïnvloeden.
Wat ook opvalt door een verminderde slaapkwaliteit zijn een reeks neuro-gedragsmatige verstoringen. Dit kunnen aandachtsproblemen, een verminderd geheugen, of negatieve stemmingen zijn. Ook veroorzaakt slaaptekort ongelukken. Eén uur minder slaap vermindert de alertheid al met 30% ! Hierdoor ontstaan veel verkeersongevallen maar ook ongelukken binnenshuis.
Conclusie
Al met al is het verbijsterend dat er niet meer zorg wordt besteed aan een echt goede nachtrust. Men gaat met slaap om alsof slaap verloren tijd en geldverspilling is. Maar slaap is een uiterst krachtige medicijn dat net zo belangrijk is als eten en drinken. Voor een gezond en productief leven is slaap absoluut essentieel. Het belang van een echt goed matras en een goede nachtrust is hiermee absoluut aangetoond.
Geschreven door Chris Nederhorst