Slaapverlamming

Wat is slaapverlamming?

Slaapverlamming of slaapparalyse is een slaapstoornis waarbij alle spieren, behalve de hartspier en de oogspieren zijn verlamd tijdens de slaap. Tijdens slaapverlamming slaap je feitelijk, maar je bent eigenlijk wakker. De slaapverlamming gaat bij sommige mensen gepaard met hevige hallucinaties. Omdat je niet kan bewegen, maar wel alles waarneemt kan dit als heel heftig worden ervaren. Gelukkig is het niet gevaarlijk want je kan gewoon ademen.

Het verschijnsel is nog relatief onbekend en er wordt pas recent wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Omdat het een zeldzaam en onwillekeurig verschijnsel is, is het lastig om er onderzoek naar te doen. Hierdoor is er nog geen zekerheid over de oorzaak van slaapverlamming.

Wat we nu weten is dat slaapverlamming waarschijnlijk ontstaat op het moment dat je in je REM-slaap valt of er net uitkomt. De REM-slaap is een fase binnen je slaapcycli waarin je het diepst slaapt. Ook is dit de fase waarin we dromen en waarin de ademhaling en de hartslag omhoog gaan.

Wanneer je lichaam de REM-slaap intreedt schakelt het zichzelf uit, zodat je geen gekke bewegingen kan maken tijdens je droom. Bij slaapverlamming schakelt je lichaam zichzelf net iets te vroeg uit, waardoor je dus nog wakker bent als je verlamt bent. Naast dat je je niet kan bewegen zijn er nog een aantal kenmerken waaraan je kan herkennen dat je slaapverlamming hebt. Dit zijn hoofdpijn of andere pijnen, een verstikkend gevoel, een angstig of paniekerig gevoel, een zweverig gevoel of oorsuizen.

Slaapverlamming is op zichzelf al een naar fenomeen, maar het wordt nog vervelender als er ook hallucinaties bij komen kijken. Deze hallucinaties kunnen enorm angstaanjagend zijn omdat ze heel realistisch aanvoelen je je niet kan bewegen. Deze ‘hypnagoge hallucinaties’ bestaan vaak uit:

• Deuren of ramen die opengaan
• Het horen van stemmen of voetstappen
• Het zien van een schim die boven je hangt
• Letters of bewegende dingen op de muur. Soms zijn het patronen, insecten of zelfs bloed
• Het gevoel dat iemand op je borst zit of aan je voeten trekt
• Het gevoel alsof je wordt opgetild en boven je bed zweeft

Hoewel het heel lastig kan zijn, is het belangrijk om tijdens de slaapverlamming te realiseren dat het niet echt is. Als je slaaptekort of andere klachten hebt van de slaapverlamming is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts.

Geschreven door Chris Nederhorst